Loonoffers vragen in coronatijd: kan dat zomaar?

Je leest het steeds vaker: loonoffers die werknemers verzocht worden te doen in coronatijd. Een Eindhovens lichtbedrijf vroeg ruim 32.000 werknemers wereldwijd om drie maanden lang een deel van het salaris in te leveren om gedwongen ontslagen te voorkomen. Een modestoffenfabriek uit Helmond wilde dat werknemers vakantiedagen inleveren en dat de uitbetaling van vakantiegeld en winstuitkering zou worden uitgesteld. Maar kan dat eigenlijk zomaar?

Het uitgangspunt is dat een werkgever vrij is om een werknemer te vragen om in te stemmen met een wijziging van de arbeidsvoorwaarden, en dus ook met een wijziging van bijvoorbeeld de hoogte van het loon. Werknemers kunnen hiermee instemmen als zij dat willen, maar dat hoeft niet. Het is voor de werknemer ook maar de vraag of het raadzaam is om in te stemmen met een verlaging van het loon. Het instemmen met een loonsverlaging betekent immers geen baangarantie. Als het bedrijf alsnog failliet gaat is de loonsverlaging zinloos geweest, maar het heeft ook gevolgen voor bijvoorbeeld een WW-uitkering. De hoogte van een WW-uitkering wordt namelijk gebaseerd op het laatst verdiende loon. Bovendien heeft een verlaging van het loon ook gevolgen voor pensioenopbouw en kan een eventuele ontslagvergoeding bij een ontslag in de toekomst ook lager uitvallen.

Loonsverlaging afdwingen

Zijn er situaties denkbaar waarin je werkgever je kan dwingen om in te stemmen met een loonsverlaging als je zelf hebt aangegeven dat je daarmee niet wilt instemmen? De werkgever zal moeten aantonen dat hij een zodanig zwaarwichtig belang heeft bij de wijziging van jouw loon, dat jouw belang als werknemer hiervoor moet wijken. Het moet voor de werkgever het uiterste middel zijn dat gericht is op de continuïteit van de onderneming. Uit de rechtspraak blijkt dat de lat voor de werkgever enorm hoog ligt. In 2015 oordeelde de rechter nog dat V&D geen loonsverlaging mocht doorvoeren bij haar personeel, we weten allemaal hoe het helaas met V & D is afgelopen. Het zal voor een werkgever dus een hele klus zijn om een rechter ervan te kunnen overtuigen dat het belang van de werknemers dient te wijken voor het belang van het bedrijf. Maar onmogelijk is het niet. Zeker niet als de coronacrisis aan blijft houden.

Verplichte vakantiedagen opnemen

Voor vakantiedagen geldt ook dat het een werkgever vrij staat om een werknemer te vragen om vakantiedagen op te nemen, maar hij kan je niet verplichten om dat te doen. Het aanvragen van verlof of vakantie gaat conform de wens van werknemers. Deze bepaling is van dwingend recht, dus je werkgever kan dat niet afdwingen. Ook niet bij een rechter.

Vakantiegeld uitstellen

Wat je veel hoort, is dat werkgevers de uitbetaling van vakantiegeld willen uitstellen. Het op een later moment uitbetalen mag alleen als de werknemer daarmee instemt. Dus het mag nooit door een andere partij voor een werknemer worden besloten. Werkgevers moeten volgens de wet vakantiegeld betalen. Dus het helemaal niet betalen van vakantiegeld is niet toegestaan.

Het zijn voor zowel werknemers als werkgevers moeilijke tijden. Blijf vooral met elkaar in gesprek en kijk wat je voor elkaar kunt betekenen in deze tijden.

Wil je meer over dit onderwerp weten? Beluister dan de podcast met collega Pascal Besselink.

Disclaimer

Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen. Heeft u vragen over dit onderwerp of uw specifieke situatie, dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze specialisten.

Joyce Bender Advocaat

Ik ben een ervaren advocaat (vanaf 2011 werkzaam bij DAS) die gespecialiseerd is in het arbeidsrecht. In 2018 rondde ik de postacademische specialisatieopleiding Grotius Arbeidsrecht cum laude af. Cliƫnten kunnen bij mij terecht voor vraagstukken op het gebied van het arbeidsrecht in de breedste zin van het woord. Mijn werkwijze kenmerkt zich door een klantgerichte en doortastende aanpak.

Ik houd mij bezig met het adviseren, onderhandelen en procederen op het gebied van het arbeidsrecht. Ik verricht werkzaamheden voor zowel werknemers, als werkgevers. In mijn praktijk krijg ik te maken met alle voorkomende vraagstukken op onder meer het gebied van arbeidsconflicten, arbeidsvoorwaarden, arbeidsongeschiktheid, (non-)concurrentiebedingen, cao-recht, ontbindingsprocedures, reorganisaties et cetera. Ik heb een bijzondere interesse voor de statutair bestuurder, die een bijzondere positie inneemt in het arbeidsrecht. Daarnaast geef ik workshops, webinars en seminars aan ondernemers, adviseurs en juristen/advocaten op het gebied van het arbeidsrecht en schrijf ik blogs en wetenschappelijke artikelen - o.a. voor het Tijdschrift ArbeidsRecht- over arbeidsrechtelijke onderwerpen. Tot slot ben ik voorzitter van zowel het vakgroepbestuur Arbeid & Inkomen als van de Bezwarencommissie voor de toetsen voor de juniorenopleiding, beide binnen DAS.

Meer artikelen van Joyce

Gratis actuele en relevante juridische informatie

Blijf op de hoogte!

Ontvang per e-mail de maandelijkse nieuwsbrief DAS Update en periodieke e-mailingen met juridische tips, nieuws en oplossingen van DAS.

Nu aanmelden