Minder loon of vakantiedagen vanwege corona? Daar gaat al snel een streep door bij de rechter

Rechters hebben inmiddels een aantal uitspraken gedaan over zulke arbeidsrechtelijke coronavragen. Zo oordeelde de rechter in een procedure tussen een broodjeszaak en een van de werknemers dat de eigenaar van de broodjeszaak niet zomaar minder loon mocht uitkeren.

Minder loon vanwege corona

De eigenaar van die broodjeszaak was door de coronacrisis en de sluiting van zijn zaak in acute betalingsproblemen geraakt. Vooruitlopend op de komst van toeristen had de eigenaar meerdere nieuwe medewerkers in dienst genomen die per 1 maart zouden starten. Omdat de NOW-regeling maar 60 procent van de loonsom over januari 2020 uitkeerde, besloot de eigenaar dat het wel eerlijk was dat alle werknemers nog maar 50 procent van hun salaris kregen. De kantonrechter oordeelde dat door de buitengewone omstandigheden waarin werkgever nu verkeert, een onvoorziene en bedrijfseconomische noodsituatie aanwezig is. Maar zonder overleg en eenzijdig minder salaris uitbetalen, brengt voor werknemer een te grote inkomensachteruitgang mee, waardoor die in financiële problemen komt. De werkgever moest het achterstallige loon van de rechter alsnog betalen.

Geen werk geen loon?

Een andere uitspraak betrof een valkenier die een kort geding startte omdat hij geen loon meer kreeg terwijl hij een arbeidsovereenkomst voor een jaar had. De valkerij vond namelijk dat ze geen loon hoefde te betalen, omdat de valkenier in 2020 niet had gewerkt vanwege coronabeperkingen. De kantonrechter meende echter dat het bekende adagium “geen arbeid, geen loon” met de Wet arbeidsmarkt in balans op 1 januari 2020 is komen te vervallen en - kort gezegd – is gewijzigd in “geen arbeid, wel loon”. Volgens de rechter is duidelijk dat het werk van de valkenier seizoensgebonden is en dat hij daarom in de maanden januari en februari in ieder geval geen arbeid kon verrichten. Dat hij ook in de maanden daarna geen arbeid heeft verricht, door de genomen maatregelen in verband met de coronacrisis, kan niet aan hem worden tegengeworpen. De valkenier heeft dus recht op loon.

Vakantie-uren inleveren

Ook kan een werkgever niet zomaar opleggen dat het personeel vakantie-uren moet inleveren. Een werkgever stuurde haar personeel op 31 maart 2020 een brief met een overzicht van coronamaatregelen. Aan stafmedewerkers werd gevraagd om 20 procent van hun tijd, in overleg met hun leidinggevende, als vakantie op te nemen. Ook hier oordeelde de kantonrechter dat de werkgever niet eenzijdig aan de werknemer kon opleggen om 20 procent van zijn vakantie-uren in te leveren. Hier ging dus een streep door. De enkele verwijzing naar de coronacrisis was onvoldoende om aan te merken als een zwaarwichtig bedrijfsbelang voor de getroffen maatregel.

Risicosfeer werknemer

Diezelfde werknemer had in oktober 2019 van 13 april t/m 4 mei 2020 vakantie aangevraagd. Uiteindelijk is hij niet op vakantie gegaan vanwege de situatie rondom corona. Die vakantiedagen mochten echter wel afgeschreven worden. Dat de werknemer feitelijk niet weg is gegaan, ligt in zijn risicosfeer, volgens de rechter.

Overleg is de beste weg

De uitspraken bevestigen wat ik eerder in verschillende media aangaf, namelijk dat het niet eenvoudig is voor werkgevers om eenzijdig arbeidsvoorwaarden te wijzigen. Ook niet in coronatijd. Uit de hier besproken uitspraken blijkt dat het belang van de werknemer vaak zwaarder weegt dan het belang van de werkgever. Voor veel werkgevers zijn het zware tijden, maar wil je maatregelen treffen die invloed hebben op de arbeidsvoorwaarden van je personeel? Dan is overleg met je werknemers nog steeds de beste weg.

Disclaimer

Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen. Heeft u vragen over dit onderwerp of uw specifieke situatie, dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze specialisten.