Sabbatical: wat moet je als werkgever of werknemer regelen?
1.Hebben werknemers recht op een sabbatical?
Het antwoord daarop is heel kort: er bestaat geen wettelijk recht op een sabbatical. Je werkgever hoeft een verzoek tot het opnemen van langdurig verlof dus niet toe te staan. Het is feitelijk een buitengewone onbetaalde verlofvariant. Dat is dus anders dan bij ouderschapsverlof. Wel kun je bijvoorbeeld na een zwangerschap je ouderschapsverlof opnemen waardoor je er ook een tijd tussenuit bent. Maar dat gebeurt dan op een andere basis.
2.Dus een werkgever mag tegen een verzoek simpel nee zeggen? Of moet die met hele goede argumenten komen?
Een werkgever mag zonder verdere motivering nee zeggen. In de praktijk zijn veel werkgevers wel bereid om hierover in overleg te gaan. In deze tijd van personeelstekorten zou je misschien denken dat werkgevers niet snel een verzoek toestaan. Toch kunnen zij het ook zien als een extra arbeidsvoorwaarde: hiermee kun je juist je werknemers behouden en tevreden houden.
3.Hoeveel bedrijven hebben een sabbaticalbeleid?
Je ziet dat sommige bedrijven, vaak grotere, al interne regels hebben opgesteld. Bij kleinere bedrijven zie je dat nauwelijks. Tegenwoordig wordt het ook wel in een cao opgenomen. In dat geval wordt het lastiger om een verzoek af te wijzen, omdat een werknemer zich dan kan beroepen op de cao-bepaling. Uiteraard moet je dan wel eerst goed bekijken wat er precies in de cao is bepaald.
4.Hoe spreek je een sabbatical goed af?
Het is in ieder geval belangrijk om afspraken die je maakt schriftelijk vast te leggen. Dat kun je doen in een overeenkomst die door een werkgever en een werknemer wordt ondertekend. Dat is ook belangrijk voor de financiële gevolgen, zoals pensioenopbouw en de situatie dat de werknemer onverhoopt tijdens de sabbatical ziek wordt. Je moet de financiële aspecten goed regelen. Geef je als werkgever betaald of onbetaald verlof? Voorbeelden van betaald verlof: een werknemer kan een deel van zijn/haar vakantiedagen opnemen of een bonus laten uitkeren als vrije dagen.
Wat je ook wel ziet is dat een dertiende maand een aantal jaren niet wordt uitgekeerd. Die wordt gereserveerd en pas uitgekeerd gedurende de sabbatical. Ik zal een voorbeeld geven. Je laat drie jaar lang over de jaren 2020, 2021 en 2022 de dertiende maand niet uitbetalen en neemt dan ergens in 2023 drie maanden verlof. Dan laat je in die periode die drie gereserveerde dertiende maanden uitbetalen. In dat geval is de sabbatical dan financieel helemaal gedekt. Verder moet je regelen hoe je omgaat met de waarneming van je werk en hoe dat opgevangen wordt. Maak ook afspraken over de duur van het verlof.
5.Wat zijn de voordelen aan een sabbatical?
Het belangrijkste voordeel is dat je als werknemer een langere tijd hebt om weer op krachten te komen. Daar is in eerste instantie een vakantie voor bedoeld, maar in een langdurige periode kun je wat langer afstand nemen van het werk en iets doen wat je al langere tijd had willen doen. Als een werkgever dat mogelijk maakt, is dat mooi. Je krijgt er vaak een gemotiveerde en energieke werknemer voor terug.
6.Wat zijn de nadelen van een sabbatical?
Dan kom je snel in de financiële sfeer terecht. Het is vaak onbetaald verlof, maar je ziet ook dat het wordt opgelost door betaalde constructies. Je kunt denken aan het opnemen van een groot aantal vakantiedagen dat je nog tegoed hebt. Ook kun je dus drie keer je dertiende maand niet laten uitbetalen en die drie maanden als verlof opnemen. Op die manier kun je het financiële aspect oplossen. Er is wel nog een ander belangrijk nadeel. Word je ziek tijdens je sabbatical, dan heb je geen recht op loon. Maak daarover vooraf met je werkgever aanvullende afspraken, als dat kan.
7.Wat zou je een werkgever adviseren als een werknemer een sabbatical wil nemen?
Kijk vooral naar het totale belang dat je hebt en niet alleen naar de formele regels. Het kan soms gunstig uitpakken, juist om een werknemer te behouden en gemotiveerd te houden. En leg afspraken goed vast.
8.En een werknemer? Waar moet die vooral aan denken?
Als werknemer moet je vooral goed nadenken over het financiële aspect en hoe je dat gaat invullen. Heb je voldoende vakantiedagen? Heb je een spaarpotje bij je werkgever of heb je dat zelf? Besef dat je in principe geen pensioen opbouwt, tenzij je daarover met je werkgever afspraken maakt. En leg vooral alle afspraken die je maakt goed vast.
Pascal Besselink ging over dit onderwerp in gesprek met Rens de Jong en Sanne Quint, mede-oprichter HR Expert en Gyuri Vergouw, eigenaar Vergouw Consulting. Luister hier de hele uitzending terug van BNR Werkverkenners.
Disclaimer
Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen. Heeft u vragen over dit onderwerp of uw specifieke situatie, dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze specialisten.
